Giriş
Manyetik Test (MT), tahribatsız muayene yöntemlerinden biridir ve yüzey kusurlarını tespit etmek için manyetik alanın kullanıldığı bir tekniktir. ISO 17638, manyetik test için uluslararası bir standarttır ve bu teknikle ilgili gereksinimleri ve yönergeleri belirler.
Manyetik Testin Temel İlkeleri
Manyetik test, manyetik alanın uygulanmasıyla çalışır. Temel prensipler şunlardır:
1-Test edilen malzeme bir manyetik alan içine yerleştirilir.
2-Manyetik alan, malzemenin yüzeyine dik olarak uygulanır.
3-Malzeme içinde veya yüzeyinde bir kusur varsa, manyetik akı çizgileri bu kusurları takip eder ve malzeme yüzeyinden dışarı çıkar.
4-Kusurların varlığı, manyetik akı çizgilerinin değişikliklerine bağlı olarak tespit edilir.
Standart Kapsamı
ISO 17638, manyetik testin uygulanmasını, kalifikasyonunu ve personel sertifikasyonunu kapsar. Standart, aşağıdaki konuları kapsar:
1. Genel Gereksinimler: Manyetik testin temel prensipleri ve uygulanmasıyla ilgili genel gereksinimler.
2. Muayene Prosedürleri: Muayene prosedürlerinin belirlenmesi, uygulanması ve belgelendirilmesi.
3. Malzeme Özellikleri: Muayene edilecek malzemelerin özellikleri ve sınıflandırılması.
4. Ekipman ve Malzeme Seçimi: Manyetik test için kullanılacak ekipmanların ve malzemelerin seçimi ve kalibrasyonu.
5. Muayene Operatörlerinin Nitelikleri: Manyetik testi gerçekleştirecek operatörlerin nitelikleri, eğitimi ve sertifikasyonu.
Manyetik Testin Uygulanması
Manyetik testin uygulanması aşağıdaki adımları içerir:
1. Yüzey Hazırlığı: Muayene edilecek yüzey, kirlilikten arındırılmalı ve uygun bir şekilde hazırlanmalıdır. Yüzeydeki yağ, kir, boyama, pas veya diğer kontaminasyonlar, manyetik akıyı etkileyebilir ve yanlış sonuçlara yol açabilir. Yüzey hazırlığı, temizleme, taşlama veya yüzey işleme gibi yöntemlerle gerçekleştirilir.
2. Manyetize Etme: Test edilen malzeme, uygun bir manyetik alan oluşturacak şekilde manyetize edilir. Manyetik alan, malzemenin özelliklerine ve muayene gereksinimlerine bağlı olarak değişebilir. Manyetize etme işlemi sırasında malzemenin manyetik özellikleri dikkate alınmalıdır. Manyetize etme işlemi, geçici veya kalıcı mıknatıslar, elektromanyetik bobinler veya manyetik akı geçirgen malzemeler gibi çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
3. Kusur Tespiti: Manyetize edilmiş malzeme üzerinde kusurların belirlenmesi için uygun bir yöntem kullanılır. Bunlar genellikle manyetik parçacık muayenesi veya manyetik akı incelemesi yöntemlerini içerir. Manyetik parçacık muayenesi, manyetize edilmiş yüzey üzerine manyetik parçacıkların uygulanması ve kusurların bu parçacıklar tarafından tespit edilmesi prensibine dayanır. Manyetik akı incelemesi ise manyetize edilmiş yüzeydeki manyetik akı çizgilerinin görselleştirilmesi ve kusurların bu akı çizgileri üzerindeki değişikliklerle tespit edilmesi prensibine dayanır.
Manyetik test (MT), kaynaklı birleşimlerin muayenesinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu test sırasında tespit edilebilecek bazı kusurlar şunlardır:
• Yüzey Kusurları: Manyetik test, genellikle yüzey kusurlarının tespiti için kullanılır. Bunlar arasında çatlaklar, delikler, çöküntüler, yüzey çukurları ve lekeler bulunabilir. Bu kusurlar, kaynak sürecindeki hatalar veya malzeme hazırlığındaki problemlerden kaynaklanabilir.
• Kötü Penetrasyon: Manyetik test, kaynak içindeki penetrasyonun yetersiz olduğu durumları da tespit edebilir. Bu, kaynak malzemesinin yeterince erimeyip birleşmediği veya kaynak dolgu maddesinin yeterince derinlemesine nüfuz etmediği durumlarda oluşabilir.
• Füzyon Eksikliği: Manyetik test, kaynak malzemesinin veya dolgu maddesinin yeterince birleşmediği veya füzyon eksikliği olduğu durumları da tespit edebilir. Bu, kaynak işlemi sırasında yeterli ısı uygulanmadığında veya kaynak malzemesi doğru şekilde akıtmadığında meydana gelebilir.
• Kaynak Çatlakları: Manyetik test, kaynak bölgesinde meydana gelen çatlakları tespit edebilir. Bu çatlaklar, kaynak sırasında gerilimlerin veya malzeme hatalarının sonucunda oluşabilir.
• Soğuk Kusurlar: Kaynak malzemesinin soğurken çeşitli kusurların oluştuğu durumlar da manyetik test ile tespit edilebilir. Bu kusurlar, kaynak işlemi sırasında soğuma hızının kontrolsüz olduğunda veya malzemenin uygun şekilde önceden ısınmadığında ortaya çıkabilir.
Bu kusurların tespiti, kaynaklı birleşimlerin kalitesini sağlamak ve güvenliğini sağlamak için önemlidir. Manyetik test, belirli standartlara ve prosedürlere uygun olarak yapıldığında güvenilir sonuçlar sağlayabilir.
4. Kusur Değerlendirmesi: Tespit edilen kusurların boyutu, şekli ve önemi değerlendirilir. Bu değerlendirme, muayene spesifikasyonlarına, endüstri standartlarına veya müşteri gereksinimlerine dayanarak yapılır. Kusurların boyutu, kusurun türüne, malzemenin özelliklerine ve kullanım koşullarına bağlı olarak kabul edilebilir sınırlar içinde olmalıdır.
5. Raporlama: Tespit edilen kusurların detaylı bir raporu hazırlanır ve gerektiğinde ilgili paydaşlara iletilir. Rapor, tespit edilen kusurların yerini, boyutunu, tipini ve sınıfını içermelidir. Ayrıca, muayene işleminin detayları, kullanılan ekipmanlar, muayene operatörünün bilgileri ve muayene sonuçlarının yorumlanması da raporda belirtilmelidir.
Manyetik test uygulama süreci, uygun eğitim almış ve sertifikalı personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Doğru ekipmanın kullanılması ve standartlara uygun prosedürlerin takip edilmesi, güvenilir ve tekrarlanabilir sonuçların elde edilmesini sağlar.
Sonuç
Manyetik Test (MT), yüzey kusurlarının tespiti için yaygın olarak kullanılan bir tahribatsız muayene yöntemidir. ISO 17638 standartı, manyetik testin uygulanmasını ve değerlendirilmesini standardize eder, bu da güvenilir sonuçlar elde etmek için önemlidir.
